Mapa - Pałac Nymphenburg (Schloss Nymphenburg)

Pałac Nymphenburg (niem. Schloss Nymphenburg) – dawna letnia rezydencja Wittelsbachów w Monachium (Niemcy) w dzielnicy Neuhausen-Nymphenburg. Wraz z parkiem Nymphenburg stanowi jednolite założenie pałacowo-parkowe, zajmujące pod względem architektonicznym jedno z pierwszych miejsc w Europie.

W 1662 elektor Ferdynand Maria Wittelsbach podarował swojej małżonce, Henrietcie Adelajdzie teren przyszłej letniej rezydencji. Na terenie tym znajdował się niewielki zamek nazwany przez Henriettę „zamkiem nimf” (niem. Nymphenburg). Na jej zlecenie rozpoczęto rozbudowę zamku. Prace nad nowym zamkiem letnim rozpoczął w 1664 sprowadzony do Monachium boloński architekt Agostino Barelli. W 1674 budowę przejął Enrico Zucalli i ukończył ją w roku następnym. Jest to obecny pawilon środkowy pałacu. Wraz z jego budową założono na jego tyłach ogród francuski, przechodzący w naturalny las, będący terenem łowieckim. W 1702 kolejny elektor, Maksymilian II Emanuel podjął dalszą rozbudowę założenia z przeznaczeniem na wystawną rezydencję dla siebie i swojego dworu. Do realizacji tych zamierzeń przystąpił zespół budowniczych pod kierunkiem Giovanniego Viscardiego, Enrico Zucalliego i Josepha Effnera. Viscardi dobudował pawilony boczne z galeriami, a Effner (w 1728) półkoliste ujęcie podjazdu. Przedtem przebudował pawilon środkowy, tworząc wysoką, trzykondygnacyjną salę audiencjonalną, zwaną Salą Kamienną. Zmienił też podziały fasady. W tym czasie poszerzono ogród i przekopano Kanał Nymphenburski, rozgałęziający się przed pałacem, obejmujący go z obu stron i łączący się ponownie na terenie parku. Francuski architekt Charles Carbonet uczynił kanał osią całego założenia pałacowo-parkowego. W 1715 do prac nad urządzaniem ogrodu włączyli się Effner i sprowadzony z Paryża specjalista od budowy fontann Dominique Girard. Dodano oś poprzeczną, a w różnych punktach ogrodu wzniesiono pawilony (trzy autorstwa Effnera, a jeden – de Cuvilliésa). W latach 1804–1823 Friedrich Ludwig Sckell przekształcił ogród francuski w ogród angielski, zachowując dotychczasową barokową oś założenia i jej obramowanie.